Jestem nauczycielką języka polskiego, od kilku lat opiekuję się zespołem uczniów redagujących gazetkę szkolną, prowadzę również zajęcia koła dziennikarstwa prasowego. W stworzonym przez siebie programie proponuję wprowadzenie na lekcjach języka polskiego elementów wiedzy o mediach (prasa, radio, telewizja, Internet), ze szczególnym naciskiem na dziennikarstwo prasowe.
EDUKACJA MEDIALNA W KLASACH IV - VI Opracowanie Joanna Twardak
Charakterystyka programu Niniejszy program przewidziany jest do realizacji w II etapie edukacyjnym, w kl. IV, V i VI, na lekcjach języka polskiego. Bazuje na treściach ścieżki edukacyjnej „Edukacja czytelnicza i medialna”, poszerza niektóre z nich skupiając się na realizacji treści związanych z elementami wiedzy o mediach, ze szczególnym uwzględnieniem wiedzy dziennikarskiej i dziennikarstwa prasowego.Główne założenia programu to: przekazanie uczniom ogólnej wiedzy o mediach, przygotowanie ich do świadomego odbioru przekazów medialnych, wdrożenie do redagowania form prasowych.
Zaplanowane treści realizowane będą w trakcie zajęć teoretycznych i warsztatowych,a także wycieczek i spotkań z ludźmi mediów. Uczniowie będą też brać udział w spotkaniach kolegium redakcyjnego gazety szkolnej „Nasza Dwójka”. Pozwoli to na włączenie uczniów klas młodszych (kl. IV i V) w proces powstawania gazety, umożliwi wykorzystanie i weryfikację wiedzy i umiejętności zdobywanych na zajęciach i będzie ich swoistą ewaluacją.
Zdobyte umiejętności i doświadczenie w redagowaniu gazetki szkolnej uczniowie będą mogli wykorzystać w następnych etapach kształcenia, do pracy w redakcjach szkolnych gazet.
Cele szczegółowe
- Zdobycie ogólnej wiedzy o mediach, języku mediów.
- Przygotowanie do świadomego odbioru przekazów medialnych – prasy, radia, telewizji.
- Zapoznanie z zasadami redagowania prasowych form wypowiedzi.
- Kształcenie umiejętności redagowania form prasowych.
- Przygotowanie do uczestnictwa w redagowaniu gazety szkolnej „Nasza Dwójka”.
- Wdrażanie do samodzielności w dziedzinie pisarskiej (stylistyka, gramatyka).
- Rozwijanie umiejętności wypowiadania na piśmie własnych myśli i sądów.
- Wzbogacanie słownictwa uczniów o terminy z zakresu dziennikarstwa.
- Kształcenie umiejętności samodzielnego, twórczego myślenia.
- Kształcenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji.
- Rozwijanie umiejętności kreatywnej pracy w zespole.
- Doskonalenie umiejętności obsługi komputera, pracy w programie Microsoft Word, korzystania z Internetu.
Treści programowe KLASA IV Komunikacja, informacja, media.
- Proces i cele komunikowania się, porozumiewania się.
- Media i ich podział.
- Wydawnictwa informacyjne dostępne w bibliotece szkolnej.
Prasa
- Kto jest kim w gazecie.
- Struktura redakcji gazetki szkolnej – kolegium redakcyjne.
- O czym pisze lokalna prasa (artykuły, działy, tematyka).
- Ulubione czasopisma – podpatrywanie warsztatu.
- Relacja prasowa – informujemy o ważnych wydarzeniach z życia szkoły i nie tylko.
- Rozmowa, wywiad – jak przeprowadzać wywiad, jak szukać tematu.
- Rodzaje użytkowych form prasowych: zawiadomienie, zaproszenie, ogłoszenie, życzenia – wyszukiwanie przykładów, zasady redagowania.
- Ćwiczenia w redagowaniu: relacji, zawiadomienia, zaproszenia, ogłoszenia, życzeń, wywiadu.
Radio
- Wehikuł czasu – historia radia.
- Twórcy programów radiowych.
- Radio od kuchni – budowa studia radiowego.
Telewizja
- Historia telewizji.
- Kto jest kim w telewizji.
- Czym dla ciebie jest telewizja (korzyści, zagrożenia).
KLASA V Komunikacja, informacja, media
- Historia pisma i piśmiennictwa.
- Informacja obiektywna i subiektywna.
Prasa
- Układ treściowy i graficzny, gazety.
- Korekta prasowa i jej cele.
- Rola prasy lokalnej (zasięg, odbiorcy, wydawca, reklama, listy do redakcji – wpływ
- na treść).
- Tytuł i jego rola.
- Struktura wiadomości, budowa informacji, rola leadu.
- Reklama prasowa – przykłady, zasady redagowania.
- Opis postaci rzeczywistej – portret ciekawej osoby –próby redakcyjne.
- Sprawozdanie z elementami recenzji – przykłady, próby redakcyjne.
- Doskonalenie form poznanych w klasie IV.
Radio
- Radio teatrem wyobraźni – tworzywo radiowe (słowo, dźwięk).
- Jak powstaje słuchowisko radiowe.
- Przygotowanie scenariusza, nagranie słuchowiska.
Telewizja
- Tworzywo telewizyjne – słowo, obraz, dźwięk.
- Program telewizyjny, bloki programowe, oferta różnych stacji.
- Plusy i minusy programów telewizyjnych dla dzieci i młodzieży.
KLASA VI Komunikacja, informacja, media.
- Dzieje drukarstwa polskiego.
- Korzystanie z programów edukacyjnych na CD.
Prasa
- Powstawanie gazety, cykl wydawniczy.
- Informować czy przekonywać (tekst informacyjny a tekst perswazyjny).
- Rzetelność dziennikarska, odpowiedzialność za słowa.
- Dziennikarz prasowy, radiowy, telewizyjny – cechy, predyspozycje.
- Specjalizacje dziennikarskie – sprawozdawcy parlamentarni, sportowi, kulturalni.
- Doskonalenie form prasowych poznanych w kl. IV i V.
- Felieton – przykłady z prasy, zasady redagowania, próby redakcyjne.
- Reportaż, fotoreportaż – przykłady z prasy, zasady redagowania, próby redakcyjne.
Radio
- Rodzaje programów radiowych (słuchowiska, audycje, sprawozdania, informacje).
- Program radiowy, ramówka w radiu.
- Opracowanie ramówki dla rozgłośni młodzieżowej.
Telewizja
- Budowa studia telewizyjnego.
- Telewizyjny warsztat realizatorski.
- Ramówka telewizyjna – przykłady ramówek różnych stacji.
- Opracowanie ramówki dla młodzieżowej stacji telewizyjnej.
Internet
- Internet jako środek przekazu dziennikarskiego.
- Elektroniczne wersje popularnych pism.
- Ogólnopolskie portale internetowe.
- Internet – dobrodziejstwo czy zagrożenie?
Uczniowie będą ponadto w trzyletnim cyklu zajęć:
- uczestniczyć w spotkaniach z ludźmi mediów, organizowanych w szkole (dziennikarz prasowy, radiowy, telewizyjny, drukarz, redaktor techniczny, korektor);
- brać udział w wycieczkach do drukarni, redakcji gazety, rozgłośni radiowej , stacji telewizyjnej;
- tworzyć słownik terminów dziennikarskich;
- wyszukiwać w prasie i gromadzić wycinki będące przykładami poznanych gatunków dziennikarskich;
- czynnie uczestniczyć w redagowaniu szkolnej gazety „Nasza Dwójka”;
- poprzez systematyczne przygotowywanie z pomocą komputera tekstów do szkolnej gazety, doskonalić umiejętność obsługi komputera oraz pracy w programie Microsoft Word.
Metody
Metody pracy będą dobierane w zależności od specyfiki treści zaplanowanych do realizacji na zajęciach. Wśród nich znajdą się:
Ø pogadanka, pokaz, wykład, objaśnienie (wprowadzanie wiadomości teoretycznych),
Ø burza mózgów, dyskusja, debata (planowanie treści gazety),
Ø metoda projektu (proces powstawania kolejnych numerów gazety, tworzenie słuchowiska radiowego),
Ø praca w grupach, mapa mentalna, szkic schemat, grupy eksperckie, praca z tekstem, śnieżna kula (nabywanie umiejętności w trakcie zajęć),
Ø pokaz połączony z przeżyciem (wizyta w redakcji gazety, rozgłośni radiowej, stacji telewizyjnej).
Osiągnięcia
Przewidywane osiągnięcia uczniów po trzyletnim cyklu zajęć:
- Umiejętność rozpoznawania i nazwania poszczególnych gatunków dziennikarskich.
- Znajomość zasad redagowania gatunków dziennikarskich: informacji, relacji, recenzji, wywiadu, felietonu, reportażu i użytkowych form prasowych: reklamy, komunikatu, zaproszenia, życzeń, ogłoszenia.
- Umiejętność redagowania wymienionych form (felieton, reportaż, portret – uczniowie zdolniejsi).
- Znajomość reguł pracy kolegium redakcyjnego, redagowania czasopisma w zespole.
- Ogólna wiedza na temat rodzajów mediów, historii i funkcjonowania prasy, radia, telewizji, Internetu.
- Korzystanie z różnych źródeł informacji.
- Umiejętność przygotowania scenariusza, nagrania słuchowiska radiowego.
- Zdolność współpracy w zespole.
- Większa sprawność w obsłudze komputera i w pracy z programem Microsoft Word.
- Umiejętność rozróżniania między obiektywną relacją i komentarzem.
- Większa sprawność w świadomym i krytycznym odbiorze środków masowej komunikacji.
Sprawdzanie osiągnięć uczniów – ewaluacja programu
Uczniowie prezentują i sprawdzają umiejętności redagowania dziennikarskich form wypowiedzi poprzez systematyczne pisanie tekstów do gazety szkolnej.
- Uczestnicząc w redagowaniu gazety „Nasza Dwójka” wykazują się umiejętnościami obsługi komputera, pracy w programie Microsoft Word, korzystania z różnych źródeł informacji, pracy w grupie, wiedzy na temat procesu powstawania gazety.
- Efektem trzyletniej pracy uczniów na zajęciach koła będą słowniki terminów dziennikarskich, scenariusze, nagrane słuchowiska, gromadzone w teczkach próby pisarskie.
- Formą sprawdzenia efektywności i skuteczności programu będzie uczestnictwo gazety „Nasza Dwójka” w międzyszkolnych konkursach gazetek szkolnych.
- Oceny programu i osiągnięć uczniów dokonają (poprzez wypełnienie ankiety) rodzice a także czytelnicy szkolnej gazety.
BIBLIOGRAFIA
Bortnowski S., Warsztaty dziennikarskie, Warszawa 2003. Edukacja czytelnicza i medialna. Materiały dla klas 4-6 szkoły podstawowej. Kino i telewizja. Red. B Lewicki, Warszawa 1984. Kłakówna Z. A., Sztuka pisania. Ćwiczenia redakcyjne dla klas 4-6, Warszawa 1993. Kłakówna Z. A., Sztuka pisania. Książka dla nauczyciela, Warszawa 1993. Kłakówna Z. A., Steczko I., Wiatr K., Sztuka pisania. Klasy 1-3 gimnazjum, Kraków 2003. Kuziak M., Rzepczyński S, Jak pisać? Warsztaty dziennikarskie w szkole. Realizacja programu. Materiały metodyczne. Wybór i oprac. A. Lewandowska, Sanok, 2004.
Joanna Twardak SP2 Sanok |